Poems

कविता -🌷' खराखुरा आदर्श ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले  तारिख : गुरुवार, ३० मार्च २०२३ " पुत्र व्हावा ऐसा गुंडा, ज्याचा तिन्ही लोकी झेंडा "  ही प्रसिद्ध ओवी संत तुकाराम महाराज यांची आहे  नवसासायाने कौसल्येच्या पोटी श्रीराम जन्माला आला  मानवतेचा आदर्श संदेश, त्यानं कृतीतून विश्वाला दिला ! एक आदर्श, आज्ञाधारी-पुत्र म्हणून जो स्वीकारला गेला, सर्व भावंडात आदर्श-ज्येष्ठ-बंधू म्हणून तो मानला गेला ! शक्तिशाली शिवधनुष्याला प्रत्यंचा लावून 'पण जिंकला' सुंदर, सुशील, राजकन्या जानकीशी तो विवाहबद्ध झाला ज्या काळी-समाजात पुरुषवर्ग सर्रास बहु-पत्नी करायचा, आदर्श-पति म्हणून एक-पत्नि-धर्माचा अंगिकार त्यानं केला  वाजत गाजत सीतेसह श्रीराम, अयोध्या-नगरीत प्रवेशला प्रजेच्या आनंदोत्सवाचा स्वीकार करत, विराजमान झाला कैकेयीला दिलेल्या दशरथ-वरानुसार वनवास त्यानं भोगला पत्नी सीता व बंधू-लक्ष्मणसह पूरी चौदा वर्षं वनवासी झाला रावणाने कपटाने, सीतेचे हरण केल्यानं वेडापिसा तो झाला सामान्य मानवाप्रमाणे दुःखातिरेकाने धाय मोकलून तो रडला नंतर भानावर येत, जानकीला शोधून काढण्याचा चंग बांधला हनु...

कविता : 🌷' पखरण आनंदाची ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : सोमवार, २७ मार्च २०२३ युगायुगांचं अविरत हे सृष्टीचं काल-चक्र स्वार्थी-कृतघ्न मनुष्याचं वेगळंच दुष्ट-चक्र कैक अक्षम्य अपराध केले निसर्गाविरुध्द,  तरी ओंजळ-भरुन लाभे संपदा, निसर्गदत्त! वसंत ऋतूच्या आगमनाने नटतो निसर्ग वृक्षवेलींना लालसर पालवीनी येतो बहर  आंब्याच्या फांदी-फांदीवर फुलतो मोहोर सण-वारांमुळे सदा-सर्वदा आनंदी-प्रहर ! ग्रीष्म ऋतूत वटपौर्णिमा-आषाढी एकादशी वड-पूजा, जणू एकरूप होणं सृष्टी-देवतेशी आषाढीला भक्तांसाठी पंढरपूरी असते काशी  विठ्ठल-रखुमाई-दर्शने जळती पापांच्या राशी ! वर्षा ऋतूसह येई नारळी पौर्णिमा, रक्षाबंधन बहीण-भावाचं पवित्र बंधन अन् सागर-वंदन गणेश चतुर्थी, त्या आधी हरितालिकेचं पूजन वाजत-गाजत गौरींसह गणपती-महाविसर्जन ! शरद ऋतू म्हणजे नवरात्र, कोजागिरी, दिवाळी नव-दुर्गा-पूजा, कोजागिरी-रात्र "को जागरती"? प्रेमाचे लक्ष दीप उजळून, मनांची घालवी काजळी उजाडता सूर्य-किरणे अवघी चराचर-सृष्टी उजळी हेमंत ऋतू घेऊन येई श्री दत्त जयंती, मकर-संक्रांत अवतरला ब्रम्हा-विष्णु-महेश यांचा त्रिमूर्ती अवतार ! स...

कविता :🌷' गुढी उभारु ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : २२ मार्च २०२३ वेळ : दुपारी ४ वाजून ५७ मि. गुढी म्हणजे "ब्रह्म-ध्वज" जणू संगितातील षड्ज ! गुढी उभारु नव-चैतन्याची सळसळणा-या तरुणाईची ! गुढी उभारु उदारपणाची उदात्त उन्नत मानवतेची ! गुढी उभारु सद्-सद्-विवेकाची अनैतिकतेला आळा घालण्याची ! गुढी उभारु शौर्याची-वीरतेची देश-द्रोहींना धाडण्या यमसदनी गुढी उभारु नव-तेजाची मूल्यांना पुनर्जीवित करण्याची गुढी उभारु क्षमा-शीलतेची पश्चात्ताप-दग्धांना संधी देण्याची  गुढी उभारु वैचारिक शुचितेची  मन-बुध्दी-देहाच्या विशुध्दतेची गुढी उभारु अथक-परिश्रमांची अपुरी सत्कार्य पूर्ण करण्याची गुढी उभारु आत्म-विश्वासाची विश्वभरात पुन: श्रेष्ठ होण्याची ! गुढी उभारु प्रामाणिकपणाची दांभिकपणाला आवर घालण्याची गुढी उभारु महापराक्रमी विजयांची मुजोर अधमांना पाणी पाजण्याची ! गुढी उभारु आत्मिक संपन्नतेची  सुजलाम्-सुफलाम् धरती-मातेची ! @तिलोत्तमा विजय लेले 🙏🕉️🔆

कविता : 🌷' बंधन ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : गुरुवार, १६ मार्च २०२३ वेळ : दुपारी, ०१ वाजून २४ मि. सुख-दु:खाचं हे विचित्र अन् गुंतागुंतीचं कोडं, जितकं सोडवू अधिकच गुंतत जाऊ थोडं-थोडं ! मानवी-जीवनात एका क्षणी जे वाटतं हवंहवंसं, तेच दुसऱ्याच क्षणी वीट येऊन, वाटतं नकोसं ! आयुष्यात ऊन-पावसाचा हा सतत चालतो खेळ सरळ-धोपटपणे कसा जमवावा सगळ्याचा मेळ ? दिसतात प्रलोभनं इतकी, माणूस गुरफटतच जातो त्यानंतर पाठोपाठ, दु:खांच्या फटक्यांनी तो पोळतो ! कधी-काळी होणारा आनंदाचा असा सुखद-वर्षाव, कधी अचानक उन्मळून टाकतो नियतीचा क्रूर घाव ! नव-बाळाच्या आगमनानं कुटुंबात फुलतं जणू नंदनवन  पण ह्दय-विकाराच्या झटक्यानं होतं आजोबांचं निधन ! एकीकडे कुटुंबात होते एका नव्या व्यक्तीची हर्षदायी भर, तर दुसरीकडे कुटुंबाच्या आधार-स्तंभाची अंतिम घर-घर  सुखाच्या सुंदर भावनेनं एका डोळ्यात मावत नाही हसू, तर घायाळ होऊन दुसऱ्या डोळ्यातून पाझरतात आसू ! आनंदी-दु:खीकष्टी होणं, दोन्ही बाजू एकाच नाण्याच्या त्यांचा उगम सात-कप्प्यांच्या गाभार्यात होतो, मनाच्या ! प्रश्न पडतो 'नियती-नियती' म्हणजे नक्की आहे कोण? ...

कविता : 🌷' सपनों में साजन ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : बुधवार, १५ मार्च २०२३ समय : ०२ बजकर २३ मि. चुपके-चुपके मूंदकर आंखे,  सब जग देखूं, जागे-जागे ll धृ ll सपने सुहानें नैना देखें दिन-रात वो जागे, बिना ही सोये  पलकें बिछाये राह वो ताके सांझ-सवेरे, वो सांझ-सवेरे    ll १ ll दिलं में साजन करे इशारे धक-धक करे, वो धडकन बन के हर बाग़ में साजन हंस कर महके  खिल-खिल जाये, वो कलियां बन के ll २ ll नीले-नीले आस्मान को छूंकर आये  चहकते जाये, वो पंछी बन के       हरी-भरी वादियां, सजना लाये  झूम-झूम जाये, वो बहार बन के   ll ३ ll चांदनियों संग रास रचाये  हंस कर देखे, वो चांद बन के  हर रंग की चादर ओढ के साजन गुन-गुन करे, वो भंवरा बन के            ll ४ ll @तिलोत्तमा विजय लेले 🙏🕉️🔆

कविता : 🌷' साद ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले  तारिख : रविवार, १२ मार्च २०२३ वेळ : १२ वाजून ५७ मि. कान्हा हसेना, कान्हा बोलेना कान्हा काही केल्या कांहीच ही सांगेना कान्हा हसेना ll धृ ll गेले यमुनेच्या तीरी,  भरण्या श्यामसवे पाणी  आम्ही पाण्यात घडे बुडवून रे ... ll १ ll गेले कर्दळीच्या वनी, वेणू ऐकू ये कानी वा-यासंगे कानी आली तान रे ...ll २ ll गोपी या ना या ना जरा  रंग खेळू, धरूया फेरा रंग उधळून  नाचूया भिर् भिर् भिर् भिर् भिर् भिर् भिर् भिर् ll ३ ll हे यमुनेचे जीवन  साद घाली आम्हां रे रुमझूम करती पायांमधली नुपूरे  मनं चंचल गडे त्याचा थांग ना लागे आतूर झाले सर्व गोपीजन रे कान्हा मुळी बसला लपून गोपी सार्या दमल्या शोधून  कोण हा कान्हा, कोठे सगळे जण रे   ll ४ ll @तिलोत्तमा विजय लेले  🙏🕉️🔆

कविता : 🌷' रुंजी ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले  तारिख : शुक्रवार, १० मार्च २०२३ वेळ : ११ वाजून ०४ मि. या फुलण्यावर अन् हसण्यावर जीव खुळा जडला रे  जीव वेडावला रे  छंद मला जडला रे ll धृ ll हसरे डोळे, खुणावती हे मूक संमती देती गो-या गो-या गालांवरती नकळत गुलाब फुलती  हळव्या माझ्या मनात रुंजी घालतील गं तारे ll १ ll  निळ्या नभात गूढ कुणीतरी  शीळ घालीत येई  इवल्या इवल्या पंखांवरती  रंगपंचमी झाली   इंद्रधनुचे सात रंगही   त्यात मिसळूनी गेले ll २ ll  शुभ्र सुंदर चांदणं लेवून  रात पुनवेची आली   चांद सखा हा घिरट्या घाली  सखीच्या अवती-भवती  प्रीतिसंगम दिव्य असा हा  मनास मोहविते रे ll ३ ll  श्रावणधारा रिमझिम पाऊस  मनमोर फुलवी पिसारा  हिरव्या हिरव्या गर्द रानी,  टप टप पडती धारा   तृप्त झाली धरणी माता  स्वर्ग भूवरी उतरे ll ४ ll   @तिलोत्तमा विजय लेले  🙏🕉️🔆    

कविता : 🌷'स्त्री-जन्मा-ही-तुझीच-कहाणी !' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : ८ मार्च २०२३ वेळ : १ वाजून २६ मि. "अहिल्या, द्रौपदी, सीता, तारा, मंदोदरी तथा"  "पंच कन्याम् स्मरेन्नित्यं महापातक नाशनम्"  ब्रह्म-पुराणामधे स्त्रीच्या पाप-नाशनासाठी हा मंत्र आहे खास अनादि-अनंतकालापासून अन्याय-अत्याचार-शोषणादि त्रास, मुकाट्याने सोसून मानसीक छळ, बदनामी व कष्टप्रद वनवास,  गौण, दुय्यम-स्थानीय-वागवणूक आणि वर सक्तीचा एकांतवास ! प्रत्यक्षात अपराधी नसताना 'पापी-अपराधी-ठरवून' अवहेलना, आज मात्र त्यांच्या नावांचा मंत्र जपतात, करण्या पाप-नाशना ! देव जाणे, स्त्रीनं कशा सहन केल्या मानसीक-शारिरीक यातना आज विचार कर-करुनही नाही येणार त्याची सुतराम कल्पना ! त्याकाळच्या पुरुष-प्रधान-संस्कृतीची ही विपरीत विचार-सरणी, शाप-उ:शाप-अपमान-उपेक्षा-कलंकादि भडीमारानं केविलवाणी, आंतरिक सहनशक्ती, कणखर वृत्ती व अविरत जिद्द लावून पणी, युगानु-युगांपासून चालत आलेली स्त्री-जन्मा-ही-तुझीच-कहाणी ! वास्तविक स्त्री-जन्म, स्त्री-रुप म्हणजे मूर्तिमंत वात्सल्य,  स्त्री म्हणजे शालीनता अन् आल्हाददाय...

कविता : 🌷' प्रेरणा ' कवयित्री तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : बुधवार, ८ मार्च २०२३ वेळ : १२ वाजून ३० मि. जगभरात स्त्रीला समान-वेतन, मतदान-हक्क नव्हता मिळाला, 8 मार्च 1908 रोजी न्यूयॉर्कमधे स्त्री-कामगारांनी मोर्चा काढला, त्या स्मरणार्थ हा `जागतिक महिला-दिन' म्हणून स्वीकारला गेला  जागतिक स्तरावर स्त्री-हक्कांसाठी हा दिवस साजरा केला गेला स्त्रियांसाठी हा दिवस सन्मानाचा, अभिमानाचा अन् आनंदाचा  डॉक्टर, इंजिनिअर, शास्त्रज्ञ, अंतराळवीरादि होऊन गाजवायचा सावित्रीबाई फुले, डॉ.आनंदीबाई जोशी आदि सर्वांना स्मरण्याचा  त्यांच्यापासून प्रेरणा घेऊन स्वकर्तृत्वाने जीवन सफल करण्याचा ! प्रत्येक यशस्वी व्यक्तीच्या पाठीशी एक स्त्री असते प्रसंगी निडरपणे सामोरे जाऊन त्याची ढालही होते ! बालपणी सुसंस्कारित करुन जगण्याची प्रेरणा देते, लालन-पालनासह ध्येय बिंबवून, मनोबल वाढवते ! सत्ययुगात पुरुषांनी स्त्रीला कायम दुय्यम स्थानी मानले वरवरच्या मान-सन्मानाखाली सर्रास कैक अन्याय केले! कुशाग्र बुद्धीच्या चाणक्यांनी स्त्रीचे सुप्त-गुण होते हेरले, स्त्री-प्रगती हीच समाज-प्रगती हे चाणक्य नीतीत कथिले ! स्त्रीविन...

कविता : 🌷' खरी श्रीमंती ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले  तारिख : रविवार, ५ मार्च २०२३ वेळ : ११ वाजून २२ मि. "अनंत हस्ते कमलावराने देता किती घेशील दो कराने ?" अशी स्थिती, अन् तरीही "चमडी देगा पर दमडी नहीं देगा" अशी कद्रू-कृपण प्रवृत्ती ! अशावेळी खिसे गरम, तिजोरी भक्कम, नव्या-कोर्या गाड्यांची चमचम  बंगले, नवं कोरं पेंट-हाऊस, प्रतिष्ठित स्पोर्ट्स क्लबातून खास आमंत्रण ! इतकी सगळी 'माया' जमवल्यावरही, अंतरंगात मात्र 'ठणठण गोपाळ' ! स्वार्था-पलीकडे जाऊन कोणासाठी, अंगाला घस लावून कशाला घ्याल ? भरमसाठ पैसे फेकूनही कोणी 'मनाची श्रीमंती' विकत घेऊच शकत नाही,  उपजत नसल्यास, परिस्थितीनं डोळ्यात अंजन घातल्याविना ती येत नाही  एकदा का डोळ्यांवरची झापडं उतरली की मग तो खराखुरा भानावर येतो आजवरच्या चुकांनी पश्चात्ताप-दग्ध होऊन, मनोमन चांगलाच खजील होतो 'खरी श्रीमंती' ही मनाच्या मोठेपणाची-उदारतेची, सदा माणुसकी जपणारी स्वकष्टांची पर्वा न करता, नि:स्वार्थभावाने मदतीचा हात नित्य पुढे करणारी  'गर्भश्रीमंती' म्हणजे गर्भात असल्यापासूनचा संस्कार,...

कविता : ' जगूया ना आनंदानं ! ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : गुरुवार, ०२ मार्च २०२३ वेळ : ११ वाजून ५४ मि. कौतुकाच्या नजरेनं वळून-वळून बघायला, कुणी म्हणता कुण्णीच नाही, पण म्हणून आडवाटेवरच्या एकाकी चाफ्याचं फारसं काही बिघडत नाही  अखेरीस पानगळ आहे म्हणून दबक्या पावलांनी, पानांनीही साथ सोडली ! एवढं सगळं होऊनही या पट्ठ्यानं जीव ओतून बहरणं काही सोडलं नाही ! होतं असं बर्याचदा, सगळं काही असूनही माणूस पार एकटा पडून जातो, भला मोठ्ठा गोतावळा गोळा करुनही ऐन वेळी पुरता शुकशुकाट जाणवतो म्हणून काही हातावर हात ठेवून आढ्याकडे शून्यात बघत बसायला नको, चार फोन करून, दहा टाळकी जमवून मस्तपैकी मैफील रंगवूच शकतो ! प्रत्येक गोष्टीकडे ज्या दृष्टीकोनातून पाहतो, तशीच ती दिसायला लागते अर्धी खोली रिकामी असूनही ती अर्ध्याहून अधिक भरलेली भासू लागते ! जीवनाकडे बघण्याचा दृष्टिकोन जर सशक्त तर तेच इंद्रधनुसम झळकते धडपडत जगण्याची तारेवरची कसरतही काही अंशी गंमतीदार वाटू लागते ! सावत्र आईचा जाच नको म्हणून मुलांना एकहाती वाढवणारे कित्येक महारथी ! पोटच्या गोळ्यासाठी आई व बाप अशी दुहेरी भूमिका निभावणार्या कैक...