Poems

कविता : ' गूढ, रम्य प्रवास ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : मंगळवार, २८ फेब्रुवारी २०२३ मानवी-जीवन हा एक अत्यंत गूढ, रम्य असा सुखद प्रवास प्रवास म्हटला की नानाविध यात्रेकरुंचा होणारच सहवास ! प्रत्येकाच्या या प्रवास-मार्गात निरनिराळे 'विश्राम' असतात जन्म घेतल्यापासूनच होते या विशिष्ठशा प्रवासाची सुरुवात  यात्रेचा पहिलावहिला थांबा, विशिष्ट यात्रेकरूच्या नामकरणाचा सहयात्री म्हणून सहभाग, जन्मदाते आई-वडील-निकटवर्तीयांचा  त्या सर्वांबरोबर आनंद-यात्रा जी सुरू होते, ती थेट अनंतापर्यंत ठळक विश्राम-स्थळं प्रभावी छाप पाडून करतात अनुभव-श्रीमंत  बाल-मित्र-मैत्रिणींच्या भाबड्या विश्वात उमलती शैशव-पाकळ्या  सहयात्रींच्या आठवणी चिरकाल टिकतात मनात, होऊन सावल्या  किशोर-वयातील सह-यात्री म्हणजे जणू प्राजक्ताचा सुगंधी सडा भरभरुन वाहत्या धबधब्याच्या फेसाळल्या पाण्याच्या रुपेरी कडा एका-खास-प्रवाश्याचा प्रवेश होतो अन् जीवन-यात्रेचं नंदनवन होतं अग्नी-देवा-ब्राह्मणांच्या साक्षीने आणाभाका घेऊन, जीवन धन्य होतं हे सर्वश्रेष्ठ रेल्वे-जंक्शनच पूर्ण प्रवासाला योग्य दिशा व अत्यानंद देतं...

कविता : ' कुणीतरी जवळचं ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले  तारिख : सोमवार, २७ फेब्रुवारी २०२३ वेळ : १० वाजून ३० मि. पूर्वीचं युग नक्कीच होतं सुशांत, सुंदर अन् सुवर्णमयी  आत्ताचं 'डिजिटल' युग ही, काही कमी देखणं नाही ! पूर्वी करमणूकीची साधनंच होती अत्यंत मर्यादित, आज सान-थोर सर्वांना सगळंच मुबलक-अमर्यादित ! उंच-उंच भरारी घेताहेत माणसाच्या नव-कल्पना ! थेट चंद्र-मंगळ ग्रहांवर कूच, नाहीत वृथा-वल्गना ! पूर्वी नभीचा चंद्रमा हाच प्रेमींचा असे एकमेव साक्षीदार आता चंद्रावर जाऊन-परतणं, हा विज्ञानाचा साक्षात्कार ! पूर्वी काल्पनिक-अद्भुत् गोष्टी, लेखक-कवी रंगवून सांगत, आता स्वतःच सगळे अनुभवू शकतात 'आभासी-वास्तव' ! पूर्वी शब्दकोश वापरुन अडलेल्या शब्दांचा अर्थ समजायचा आता 'आंतरजाल' वापरुन क्षणात सुटतात कठीण समस्या ! पूर्वी पत्ता शोधून वेळेत पोहोचणं ही तारेवरची कसरत होती आता 'जीपीएस'मुळे ती कसरत अगदीच इतिहासजमा झाली ! तरी दरेक व्यक्ती आपापल्या कामात, आपापल्या कोशातच दंग कुणाचं येणं नको-जाणं नको, सारं हसणं वरवरचं उथळ-सवंग ! पूर्वी कोळशावर चालणारी रेल्वे, टांगे, सा...

Poem : Devil's play Poetess : Tilottama Vijay Lele Date : Tuesday, 14 February 2023 Time : 11. 54 PM  What's good, bad & ugly ? Good is to make some one smile Who's very sad n unhappy ! Knows someone is in need Bad one neglects out of greed That's a really bad act indeed ! When someone is in pain Neglects n does nothing  Just out of personal gain It's truly ugly and insane ! Ever seen anyone, Who's not a combination Of good, bad & ugly action ! Shades of little goodness When get mixed with evilness  Leads to crazy uglyness ! Mind is a devil's playground One day it's happy n dancing around  Next it will turn & rebound ! So beware Nobody's totally fine No one is utterly bad Nobody's solely ugly ! It's a freak-show of it's kind  Of a wild monkey-mind That needs to be tamed n fined  Almost all the time ! @Tilottama Vijay Lele 🙏🕉️🔆

कविता : ' मातृभाषेचं ऋण ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले दिनांक : मंगळवार, २१ फेब्रुवारी २०२३ वेळ : २ वाजून २८ मि. "मराठी असे आमुची मायबोली" अर्थात् आपली प्रिय मातृभाषा या डिजिटल युगातही सतत वापर करुन नक्की हवी टिकवायला ! म्हणून युनेस्कोने १९९९ ला जागतिक मातृभाषा दिवस सुरु केला  हेतू एकच भाषिक-सांस्कृतिक-विविधता व जागरुकता जपायला ! जगभरात ७००० बोलीभाषा व भारतीय २२ मुख्य भाषा एकट्या भारतातच आहेत सुमारे हजारच्यावर मातृभाषा! मातृभाषा लोप पावत असल्याबद्दल सर्वत्र जागतिक चिंता म्हणून जागतिक-मातृभाषा-दिन साजरा होण्याची महता ! २१ फेब्रुवारी १९५२ ला ढाका विद्यापीठात केला गोळीबार मातृभाषेच्या अस्तित्वासाठी झुंझणारे विद्यार्थी झाले ठार ! जो हुतात्म्यांच्या स्मरणार्थ 'मातृभाषा-दिन' केला युनेस्कोने ! तो 'टंग डे, मदर लँग्वेज डे, मदर टंग डे, लँग्वेज मूव्हमेंट डे' ! कुणी कितीही भाषा शिकल्या तरी तो मातृभाषेतच उत्तम व्यक्त होतो गाढ झोपेतून अचानक जाग आल्यावर तो आधी मातृभाषेतच बोलतो ! इतर भाषांच्या तुलनेत मातृभाषेतच अधिक चांगल्याप्रकारे व्यक्त होतो  हे कोणी मान...

कविता : 🌷" न भूतो न भविष्यति " कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : १९ फेब्रुवारी २०२३ वेळ : ११ वाजून १८ मि. मुघल शासकांच्या जाचाखाली रयतेची पार गेली होती रया, अत्याचारांच्या भीतीने घराबाहेर पडतच नव्हत्या आयाबाया ! रात्रं-दिवस देवाला साकडं "भूतलावर ये आणि कर बाप्पा दया" १६३० साली शिवनेरी किल्ल्यावर आनंदाची झाली आतिशबाजी ! देवी शिवाईच्या कृपेनं पुत्र-रत्न-झालं म्हणून नाव ठेवलं शिवाजी ! माता जिजाऊंनी शिवरायांवर सुसंस्कार करुन खरी मारली बाजी दादोजी कोंडदेवांनी युद्धकला, घोडेस्वारी, राजकारणात केलं तरबेज गुरु समर्थांनी स्वधर्म, मनोबल अन् गनिमी काव्याचे शिकविले डावपेच ! जिजाऊंनी आदेश दिला, कर्तव्य-पालन करुन अन्याय करणार्यांना ठेच ! लुटूपुटूच्या खेळात बाल-शिवाजी मावळ्यांचा नेता बनून किल्ला करी सर पुढे प्रत्यक्षात दर्याखोर्यात शर्थीने लढून कित्येक किल्ले केले त्यांनीच सर  "बाळाचे पाय पाळण्यात दिसतात" असं म्हणतात, ते शंभर टक्के खरं !  'तोरणा' किल्ला जिंकून मराठा-साम्राज्याची मुहूर्तमेढ भक्कमपणे रोवली   धर्मांध मुघल शासकांच्या अघोरी अन्यायांतून आम-जनतेची...

कविता : ' चौफेर प्रतिबिंब शिवाचे ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : १८ फेब्रुवारी २०२३ वेळ :. १० वाजून १० मि. शिव-शक्तीस समर्पित दिन हा अति-पवित्र शिव-पार्वती विवाह म्हणून 'महा-शिवरात्र'! पुष्प, चन्दन, भस्म, जलाभिषेक व बिल्वपत्र झळकतो वैश्विक उर्जेचा प्रचंड स्रोत सर्वत्र ! अथक प्रयत्नान्ती भगीरथ घेऊन आला, थेट स्वर्गातून पृथ्वीवर आणले गंगेला ! शंकराने त्वरित जटेत धारण केले तिला,  म्हणून 'गंगाधर' नावानं ओळखला गेला ! अमृत-मंथनात चौदावं रत्न जहरी विष निघालं  भोळ्या शंकरानं ते 'हलाहल’ प्राशन करुन टाकलं  सृष्टीवरील भयाण संकटाचं तत्काल निवारण केलं  तेव्हापासूनच 'नीलकंठ' हे  नावही त्याला मिळालं ! शिव-तांडव नृत्य जगात आहे सुप्रसिध्द निसर्गही हवं ते देतो भरभरून मुक्तहस्त  कधी कोपला तर मात्र होऊन तो क्रुद्ध, थैमान घालून तांडव-नर्तन करतो संत्रस्त  शिव-शंकर-भोलेनाथ, निसर्गाचं जणू प्रतिकात्मक रूप खास ! सुनामी, ज्वालामुखी, चक्रीवादळं, भूकंप यांनी सृष्टीचा विनाश त्रिलोचन-शिव तिसरा डोळा उघडून तांडव करतो विनासायास एक निसर्गाचं 'रौद्र रूप', दुसरं '...

तारिख - ३० ऑगस्ट २०१६ कवितेचं नाव - "काळ नावाचं औषध " 🌷 कवयित्री - तिलोत्तमा विजय लेले माणूस नावाचा एक अजब प्राणी ... विधात्याला सुद्धा न सुटलेलं कोडं... मानवी मन म्हणजे उनाड वानर ... चंचल, स्वच्छन्दि, बेछूट, अनावर ... मानवी विचार म्हणजे जणू पाऊस वेळी अवेळी धो-धो कोसळणारा ... कधी काळी दडी मारून रडवणारा, तर कधी अतिवृष्टीने सर्वस्व नेणारा ! घटिका, पळे, दिवस पळतच राहतात जश्या मुंग्यांच्या लांब-लचक रांगा बघता बघता अवघं आयुष्यही सरतं, कसं अन् कधी, कळतं का ते सांगा माणूस अत्यंत बुद्धिमान असतो खरा पण एका गोष्टीला मात्र घाबरतो जरा काळाचा त्यावर असतो प्रचंड दरारा ! जसा घोड्याला बसतो चाबकाचा फटका, तसा माणसाला बसतो काळाचा दणका ! असा हा काळ माणसाला बरंच काही शिकवतो, आधी त्यावर आंबट-कडू-गोड असे प्रयोग करतो सरते शेवटी अनुभवांनी शहाणं करुन सोडतो ! काळ आणि वेळ आहेत अगदी भिन्न काळ येतो चालून अन् करतो छिन्नभिन्न वेळ आली चालून तर वर्मी घालतेे घाला, माणूस मनात म्हणतो, वेळ नव्हती आली, जरी काळ होता आला ! सरते शेवटी काळ औषधही बनतो विस्मृृतीनेे मनाची जळमटं साफ करतो दुःखाची झालर पुरती कातरून टाकतो, ...

कविता :🌷 ' चिरंतन प्रचिती ' कवयित्री: तिलोत्तमा विजय लेले तारिख : बुधवार, १५ फेब्रुवारी २०२३ वेळ : ११ वाजून १० मि. 'मनाचे श्लोक' हा समर्थ रामदासांचा जणू वाग्-यज्ञ त्यामधील अमूल्य ज्ञानावीण, आपण सारेच अनभिज्ञ ! 'मन' हे रुपक वापरुन समर्थांचा मानवजातीला उपदेश सुप्त स्वाभिमान जागृत करुन जगण्याचा अप्रतिम संदेश  छत्रपतींच्या स्वराज्य-स्थापनेत त्यांचे योगदान खास 'ठकासी व्हावे महाठक' असे म्हणाले समर्थ रामदास कैक पिढ्या तयार केल्या गावो-गावी स्थापून मठ,  शक्ती आणि बुद्धी वापरुन हाणून पाडले शत्रूंचे कट ! समर्थांची जरी साधी, रोखठोक, भक्तीपूर्ण शब्दरचना उपदेशांमृतरुपी-सल्ला देते, लाख मोलाचा-सद्वर्तनाचा ! कालातीत असं अनमोल ज्ञान अन् अचूक मार्गदर्शन, शेकडो वर्षे होऊनही, मूढ-मना आजही देते संजीवन ! 'प्रपंच करावा नेटका' या त्यांच्या प्रसिद्ध उक्तीनुसार, प्रपंच व परमार्थ यांची सांगड घालण्याचा केला प्रचार  सारासार विवेक, सद्विचार आणि सद्वर्तनाचं सदाचरण स्वाभिमानाने जगण्यासाठी अत्यावश्यक असं पथदर्शन वास्तव्य सज्जनगडावर स्वराज्य-मोहिमेच्या तालिमी नाना कायम भक्ती...

Poem - ‘ Njoy the feeling ‘ Poetess - Tilottama Vijay Lele Date - 1 st December 2021 What makes the mind peaceful ? What makes the body restful ? What can stop the debate within ? Don’t cross the river when ice is thin ! Broaden the world & open up mind Then heart will become healthy n fine Body and mind go hand-in-hand  So don’t fall into the quick sand ! Mind is complex but full of powers It can sink or raise many towers ! Eyes are mirrors who always shine, Keep them open n all will be fine ! Problems multiply n become many, Calmness can make them truly tiny ! Soul is different from mind & body, Become a witness n be always ready ! Wander in wilderness, let beauty sink in Become one with it & green fresh mind Let go everything n take deep breathe in Observe the Nature n enjoy the feeling ! @Tilottama Vijay Lele 🙏🕉️🔆

कविता : 🌷' मैत्री-निखळ आनंदाची खात्री ' कवयित्री : तिलोत्तमा विजय लेले दिनांक : रविवार, ३१ जुलै २०२२ वेळ : १० वाजून २८ मि. सांगा नेमकी आहे तरी काय ही मैत्री ? भर पावसात भिजू न देणारी जणू छत्री ! मन प्रसन्न-शांत करणारी यात्रा तीर्थक्षेत्री जशी मंत्रांच्या एकमेव स्थानी आहे गायत्री तशी सर्व नात्यांमध्ये अनमोल आहे मैत्री ! मुखवट्यावीण आयुष्य जगण्याची एकसूत्री रंग-रुप, वय, जात-पात, गरीबी-श्रीमंती, स्त्री-पुरुष, अनुकूल-प्रतिकूल परिस्थिती दोन समसमान वा भिन्न प्रकृतीच्या व्यक्ती कळत-नकळत मैत्री जमते जशी जादूची छडी! पति-पत्नी, बाप-लेक, शेजारी-पाजारी, सवंगडी दिवसेंदिवस ती घट्ट होत जाते जणू रेशीम लडी श्रीकृष्ण आणि सुदामा यांची अलौकिक मैत्री पंच पक्वान्नं झाली फिकी मूठभर पोह्यापुढती ! अशी दुर्मिळ दोस्ती की "न भूतो न भविष्यती"! बाल-शिवाजी व त्यांचे लढवैये शूरवीर मावळे "आधी लगीन कोंढाण्याचे" छाती ठोकून गर्जले तळहाती शिर घेऊन सदैव प्राणपणाने लढले ! अकबर-बिरबल, एक राजा दुसरा सल्लागार पण त्यांच्यातील परम मैत्रीला नव्हता पारावार ! रुसले-हिरमुसले तरी मित्रावीण नाही करमणार! कर...